-6-

Pol Deşanel [Paul Deschanel] ve Asarı

Fransa tarihini, bahusus on sekizinci asrı tetebbu için kibar kadınlardın hayat-ı hususiyelerini, salon âlemlerini görmek ve bilmek lazımdır; çünkü o zamanlarda hemen bütün mesail-i siyasiye ve edebiye salonlarda cereyan ederdi. Dalamber [Jean le Rond d’Alembert], Didero [Denis Diderot], Volter [Voltaire], Russo [Jean-Jacques Rousseau], Benjamin Konstan [Benjamin Constant] gibi vaktin en meşhur filozofları, edipleri oralarda görülürdü. İşte Deşanel [Paul Deschanel] Kadın Simaları’nda [Figures de Femmes] bu sahnelerin serair-i hayatiyesini, aktör ve aktrislerinin münasebat-ı kalbiyesini, ifa-yı vazifedeki hüner ve maharetlerini derin bir nüfuz-ı nazarla tetkik ve tasvir ediyor.

Huteba ve Siyasiyyun [Orateurs et hommes d’État] namındaki eserinde ise daha büyük muvaffakiyetler gösteriyor; çünkü bu tam meslek ve istidadına muvafık bir zemindir. Bunun üzerinde daha ziyade suhulet ve metanetle yürüyebilir.

(…)