12

Mösyö Gabriyel Hanoto [Gabriel Hanotaux] ve Kardinal Rişelyö [Kardinal Richelieu] [*]

[Histoire du cardinal de Richelieu, par Gabriel Hanotaux; La jeunesse de Richelieu (1583-1613); la France en 1614.

Bir müverrihin tersim-i sima-yı mahiyetinde onun muhitini, müesserat-ı umumiye ve hususiyenin tarz-ı cereyan-ı hayatı üzerine olan tesiratını göstermek en salim tariktir. Hanoto 1853 sene-i miladisi Teşrinisani’sinin on dokuzunda Borevar [Beaurevoir] kasabasında tevellüt etmiştir. Mevlidi hatırat-ı tarihiye ile meşbu ber-arzdır; filhakika Sent. Kentin [Saint Quentin] havalisi daima ordular, muhasaralar, muharebelerle hırpalanmıştır. Bugün her köşesinde bir yad-ı pür-heyecan uyanan bu memlekette ufak bir taharri ile birçok hakayık-ı tarihiye elde edilebilir. Tarih toprağından çıkıyor gibidir. Müverrih Mişle [Jules Michelet] diyor ki: Fransa tarih-i atiki Pikardiya’da [Picardy] müterakimdir.

(…)