-10-

Alman Tarihnüvislerinden Muallim Ranke [Leopold von Ranke]

-Geçen nüshadan mabad ve hitam-

Müteakiben kaleme aldığı: Reform Zamanında Almanya Tarihi (1839-43), Fransa Tarihi (1852-56), İngiltere Tarihi (1859-68) gibi asar-ı mühimme-i siyasiyeyi yazmak için Avrupa’nın büyük şehirlerindeki hazain-i resmiye-i evrakı tetkik ve tetebbu ederek birçok vesaik-i cedide-i tarihiye bulmuştur. Mesela Fransa tarihi için 1839’dan 1850 tarihine kadar biddefaat Paris’e gelip ikamet etmiştir. Fransızlar bir kısım tarihlerinin kendi tarafından keşfine müsaade ettiklerinden dolayı beyan-ı hayret eyliyor. İngiltere tarihini tertip için de Londra’ya seyahatler icrasına mecbur oluştur. Bir yerde yazıyor ki: Hiçbir kavim tarihince İngiliz milleti kadar zengin hazain-i evraka malik değildir. Ranke [Leopold von Ranke] Londra’da zamanın amak-ı siyasiyesini tenvir edecek meçhulü’l-vücut bir hayli tafsilata destres olmuştur.

(…)

-İstanbul: 26 Haziran, 1316-