Sıhhat ve maraz – Emraz-ı müzmine ve tedavisindeki müşkülat – Rahip Kınayp’ın tedavi bi’l-mai usulü – Elektrikle tedavi – Emraz-ı muhtelifede tesirat-ı hasenesi – Emraz muhtelif, tesir bir – Emraz-ı müzminenin esası ve elektrikle ispatı – Elektriğin efal-i hayatiyeye tesiri – Kınayp’ın usulü esassız değil – İtikat ve şifa.

Dünyada bir nefes sıhhat gibi devlet bulunmadığı müsellem bir hakikattir. İlm-i ebdan ilm-i edyana bile takdim olunmuştur. Tabib-i hazık bulunmayan bir beldede ikamete cevaz verilmemiştir. “Tıp” ne zaman zikrolunsa “fenn-i celil” kaydı da ilave olunuyor. Tabib-i hazık! İnsaniyet muhiplerinin ve hadimlerinin birinci mertebesinde görülüyor, her yerde mazhar-ı ihtiram  oluyor.

Her saadete ve her izzete müreccah olan sıhhat biraz muhtel olursa tıbbın ve tabibin kıymetini insan o zaman daha iyi anlar. Teselliyi ve afiyeti fenn-i celil-i tıbbın ve tabibin muavenetinde arar… Ve ekseriya bulur. Daima diyemeyiz. İnsaniyeti tahrip eden öyle marazlar var ki –tıbbın terakkiyat-ı hazırası mahiyetini tayin ettiği halde– tedavi ve teşfiyeye henüz imkân bulunamamıştır: Verem gibi. (…)

Avrupa’da hususiyle on dokuzuncu asrın pek müfit olan mahsusat-ı garibesinden biri de koleksiyonlardır. Çiçek, böcek, pul koleksiyonlarından tutun da tablo, biblo, silah, elbise, kitap koleksiyonlarına varıncaya kadar zevk-i sanatı okşayacak, nazar-ı temaşayı eğlendirecek şeylerin hepsinden –tabir-i muvafıksa– birer “külliyat” teşkil etmek bugün memalik-i Garbiyenin hemen her tarafında taammüm etmiş, âdeta moda hükmünü almış meraklardandır. O kadar ki her evin haline göre bir koleksiyonu vardır, denilse hata edilmiş olmaz.

(…)