Tarih-i İslam nazar-ı tetkik ve mütalaadan imrar edilirse tarih-i akvam içinde bir harika teşkil ettiği nümayan olur.
lemde bir kanun vardır ki bilcümle tekevvünat ve hadisat-ı tabiyeye şamil olduktan başka vaka-yı siyasiye ve içtimaiyeden hiçbiri onun haricinde değildir. Bu kanundan maksat tekamül-i tedricidir.
(…)