-14-

Alman Tarihnüvislerinden Momsen [Theodor Mommsen]

Bu sayfalarda birkaç sütunumuzu Almanya’nın teşekkülat-ı iktisadiye ve tarihiyesine hasrederek o münasebetle Alman müverrihlerinden mazileri hakkında mümkün mertebe malumat itasına çalışmıştık. Bugün de muallim Momsen’den [Theodor Mommsen] bahsedeceğiz.

1835 tarihlerine doğru Avrupa’da efkâr ve nazariyat-ı siyasiyeden ziyade telgraf ve şimendiferin tevessü, makinelerin sanayiye tatbik ve ithali neticesi olarak hayat-ı iktisadiye şerait-i cedidesinin tesiratıyla bir tebeddül vücuda geliyor. Sanayi ve ticaret, turuk-ı bahriye ve hadidiye, vapurlar, limanlar, kanallar, fabrikalar, mamulat-ı sınaiye, antrepolar… Hulasa lisan-ı iktisatta Grande industrie tesmiye edilen şey rûnüma oluyordu.

(…)